در گیاهان، منگنز یکی از ۱۷ عنصر ضروری است که برای رشد و بقا مورد نیاز است. البته تنها مقدار کمی از آن مورد نیاز است. با این حال کمبود این ماده می‌تواند یک اختلال جدی تغذیه‌ای برای گیاه در خاک هایی با pH بالا باشد. کمبود این ماده علائمی بسیار شبیه به کمبود آهن دارد؛ از این رو توصیه می‌شود در تشخیص و استفاده از آن برای گیاهان و اصلاح خاک، حتما آزمایشات مربوطه را انجام دهید. اصولا کوددهی با نمک‌های این عنصر در سطح خاک موثر نیست؛ زیرا Mn محلول به سرعت به اکسیدهای منگنز غیرقابل دسترس گیاه بدل می‌شود. از این رو استفاده از کودهای این ماده در کنار اصلاح pH خاک، می‌تواند راهی موثر در کاهش کمبود این عنصر باشد. در ادامه به نقش سولفات منگنز در کشاورزی می‌پردازیم.
منگنز برای گیاهان:
این عنصر نقش مهمی در بسیاری از عملکردهای گیاهان شامل فتوسنتز، افزایش طول سلول‌های ریشه و جوانه زنی دارد. علائم کمبود این ماده شامل زردی برگ‌ها و کاهش رشد گیاهان است و اغلب اوقات علائم کمبود آن را با کمبود آهن می‌توان اشتباه گرفت.
در صورتی که گیاه با Mn مسموم شود، علائمی مانند لکه‌های قهوه‌ای مایل به قرمز بر روی برگ‌ها و نوک برگ‌ها ظاهر می‌شود.
نقش سولفات منگنز در کشاورزی:
کود سولفات منگنز نوعی کود حاوی عنصر Mn است که در کشاورزی برای رفع کمبود این عنصر در گیاهان، ارتقای رشد و سلامت کلی آنها استفاده می‌شود. در ادامه کاربردها و فواید آن را بررسی می‌کنیم.
اصلاح کمبود منگنز:
این ماده یک ریز مغذی ضروری برای گیاهان است و کاربرد مهمی در فرایندهای فیزیولوژیکی مختلف دارد. در صورتی که گیاهان فاقد این ماده باشند علائمی مانند زردی برگ ها، کاهش رشد و رشد ضعیف میوه‌ها یا دانه را از خود نشان می‌دهد.
تولید کلروفیل:
این عنصر برای تولید کلروفیل، رنگدانه سبز در سلول‌های گیاهی که مسئول فتوسنتز است، ضروری است. سطوح کافی آن از فتوسنتز پشتیبانی می‌کند که برای رشد گیاهان و تولید کربوهیدارت‌ها حیاتی است.
فعال‌سازی آنزیم:
این عنصر به عنوان یک فعال‌کننده برای چندین آنزیم که درگیر متابولیسم گیاهان هستند، عمل می‌کند. همچنین تجزیه کربوهیدرات‌ها و متابولیسم نیتروژن را که از فرایندهای ضروری برای رشد گیاه و جذب مواد مغذی است را تسهیل می‌کند.
مقاومت در برابر بیماری‌ها:
سطح کافی این ماده در گیاهان، مقاومت آنها را در برابر برخی بیماری‌ها و شرایط استرس افزایش می‌دهد. این ماده در تقویت دیواره‌های سلولی و تقویت بنیه کلی گیاه نقش دارد و می‌تواند به گیاهان در برابر استرس‌های محیطی کمک کند.
بهبود جذب مواد مغذی:
این ریز مغذی ضروری، در جذب و استفاده از سایر مواد مغذی ضروری مانند آهن و منیزیم نقش دارد. اصلاح کمبود آن به صورت غیر مستقیم توانایی گیاه در جذب مواد مغذی را افزایش می‌دهد.
بهبود عملکرد و کیفیت محصول:
رفع کمبود این عنصر ضروری به افزایش عملکرد محصول و بهبود کیفیت میوه‌ها، سبزیجات و غلات کمک می‌کند.
تنظیم pH خاک:
این ریز مغذی ضروری به کاهش pH خاک‌های اسیدی کمک می‌کند. به همین دلیل نظارت دقیق بر سطح pH برای جلوگیری از اسیدیته بیش از حد که برای رشد گیاه مضر است، ضروری است.
سازگاری:
این ماده به طور معمول با سایر کودها و مواد شیمیایی کشاورزی سازگار است؛ از این رو استفاده از آن بسیار راحت است.
شیوه مصرف سولفات منگنز در کشاورزی:
این عنصر را می‌توان مستقیما نیز به برگ ها زد؛ اما پیش از آن باید خاک را نیز آزمایش و اصلاح نمود تا گیاه بتواند این ماده و سایر ترکیبات مغذی را از ریشه دریافت کند. کمبود این عنصر می‌تواند در خاک‌هایی با pH بالاتر از ۶.۵ رخ دهد؛ همچنین ممکن است این ماده توسط خاک شسته شده باشد. در صورتی که pH خاک زیر ۵.۵ باشد، این عنصر بیشتر در خاک حل می‌شود و سمیت Mn در گیاه افزایش می‌یابد. برای دسترسی بهتر گیاهان به مواد مغذی می‌توانید اصلاح خاک یا اصلاح سطوح pH را انجام دهید. برای مثال آهک به افزایش سطح pH کمک می کند درحالی که سولفات آلومینیوم و گوگرد باعث کاهش pH می شوند.
پیش از مصرف، برچسب روی محصول را مطالعه کنید تا مطمئن شوید چه مقدار از کود مناسب است. این کود می‌تواند برای گیاهان و درختان مختلف متفاوت باشد. بسیاری از این کودها به صورت دانه‌ای هستند و به صورت مستقیم روی خاک مالیده می‌شوند یا رقیق شده و روی شاخ و برگ گیاهان اعمال می‌شوند. برای استفاده از این ماده، آن را به دستگاه پخش‌کن اضافه کنید و به صورت یکنواخت به خاک اعمال کنید. در صورتی که مناطق کوچکی را مدنظر دارید، کود را با دست پخش کنید. برای به کارگیری آن به صورت محلول‌پاشی، کود را در مخزن ریخته و رقیق کنید. با توجه به میزان کمبود، غلظت‌های بالاتر یا پایین تر مورد نیاز است.
محلول‌پاشی:
این کود یکی از ترکیبات مهم برای خاک است و نقش مهمی در رشد گیاهان دارد و می‌توان آن را روی خاک یا به صورت محلول‌پاشی استفاده نمود. البته این روش تنها برای دوره‌ی محدودی موثر است؛ زیرا این ماده در گیاه تحرک بسیار پایینی دارد، از طرفی شیوه‌ی محلول‌پاشی به دلیل عدم دسترسی کشاورزان به تجهیزات گران قیمت، اندکی غیر قابل دسترس است.
زمان مصرف کود سولفات منگنز:
بهترین زمان مصرف برای این کود برای گیاهان در حال رشد، پیش از رشد کامل برگ و در زمان مشاهده علائم کمبود است.
سولفات منگنز برای پسته:
یکی از رایج‌ترین و معمول‌ترین مشکلاتی که درختان پسته با آن روبه‌رو هستند، کمبود Mn است. کمبود این ریز مغذی ضروری باعث زردی برگ ها و کوچک شدن اندازه آنها می‌شود. این ماده در فتوسنتز، تنفس و جذب نیتروژن نقش موثری دارد. علائم کمبود آن را در بافت‌های جوان نیز می‌توان مشاهده نمود. برای مثال تغییر رنگ برگ‌ها، برگ‌زدایی و توقف رشد از جمله علائم کمبود این عنصر است. کود سولفات منگنز را برای درختان پسته به کار می‌برند. در این درختان از ۵۰ تا ۱۰۰ گرم خاک به ازای هر درخت به عنوان کانال کود اعمال می کنند. با توجه به میزان کمبود فواصل کوددهی بین ۲۰ تا ۳۰ روز است.
سولفات منگنز برای گوجه فرنگی:
این کود از زردی برگ‌ها و پیچ خوردگی آنها جلوگیری می‌کند و عنصری ضروری برای تشکیل کلروفیل و واکنش های کاهش اکسید در سلول ها است.
مضرات:
این ماده برای اصلاح کمبود Mn در گیاهان مفید است؛ اما آن را باید بر اساس آزمایش خاک و بافت گیاه انجام داد. مصرف بیش از حد این ماده باعث سمیت منگنز می شود که اثرات نامطلوبی بر سلامت گیاهان دارد. از این رو توصیه می‌شود کشاورزان و باغداران پیش از مصرف این ماده با کارشناس کشاورزی مشورت کنند و آزمایش خاک را انجام دهند.
فواید سولفات منگنز در کشاورزی
این کود یک فعال کننده‌ی آنزیمی است و می تواند حملات پاتوژن‌های موجود در خاک را کاهش دهد. از این رو از فواید آن می‌توان به بهبود مقاومت در برابر بیماری‌ها و فعال‌سازی فرایندهای آنزیمی اشاره کرد.
جمع بندی:
منگنز یکی از ریز مغذی‌های ضروری مورد نیاز گیاهان است که نقش موثری در تولید کلروفیل، فعال سازی آنزیمی، مقاومت در برابر بیماری‌ها و بهبود جذب سایر مواد مغذی دارد. اگرچه تنها مقدار کمی از آن مورد نیاز است؛ اما کمبود آن تاثیر به سزایی در رشد و بلوغ گیاهان دارد. اغلب این ماده را در غالب کود به گیاهان می‌رسانند که در این مقاله به بررسی نقش سولفات منگنز در کشاورزی پرداختیم. البته توصیه می شود پیش از اعمال آن خاک را به صورت دقیق آزمایش کرده و با کارشناس کشاورزی مشورت نمایید.
بدون دیدگاه