اسید بوریک که به نام های دیگر نظیر اسید اورتوبوریک و هیدروژن بورات معرف است، یک اسید معدنی ضعیف با خاصیت ضدعفونی‌کنندگی است. اسید بوریک اولین بار توسط ویلهلم هومبرگ از واکنش بوراکس با اسید های معدنی تهیه شد و که عنوان sal sedativum Hombergi ( نمک آرام بخش هومبرگ) گرفت.
فروش اسید بوریک
ساختار اسید بوریک
فرمول شیمیایی اسید بوریک H۳BO۳ و فرمول مولکولی آن BH3O3، با جرم مولی ۶۱.۸۳ گرم در مول است. شکل ساختاری آن به صورت زیر است:
اتم بور مرکزی به ۳ گروه (HO-) هیدروکسیل متصل است که می تواند پیوند هیدروژن قوی تشکیل دهد. طول باند B-O مولکول ۱۹۶ پی ام(pm) و طول باند O-H آن ۹۷ پی ام(pm) است.
کریستال اسید بوریک از مولکول های B(OH)3 با پیوند هیدروژنی به طول ۲۷۲ پی ام(pm) شاخته شده است و فاصله بین دو لایه مجاور آن ۳۱۸ پی ام(pm) است.
تهیه اسید بوریک
اسید بوریک از ۲ روش زیر به دست می آید:
۱) از واکنش مواد معدنی مثل بوراکس (Na2B4O7 · 10H2O) با اسید قوی همانند HCl:
Na2B4O7·10H2O + 2 HCl → ۴ H3BO3 + 2 NaCl + 5 H2O
۲)از هیدرولیز BBr3 یا B2H6:
BBr۳ + ۳ H۲O → B(OH)۳ + ۳ HBr
B۲H۶ + ۶ H۲O → ۲ B(OH)۳ + ۶ H۲
خصوصیات فیزیکی اسید بوریک
به صورت بلورهای بی رنگ یا پودر سفید رنگ با چگالی ۱.۴۳۵ گرم بر میلی لیتر، نقطه ذوب ۱۷۰.۹ درجه سانتی گراد و نقطه جوش ۳۰۰ درجه سانتی گراد است.
خصوصیات شیمیایی اسید بوریک
اسید بوریک یک اسید مونوبازیک ضعیف بوده و اسید لوئیس محسوب می شود، که در اسید سولفوریک بی آب و آب جوش حل می گردد. برای ساخت اسید متابریک(HBO2) کافی است، اسید بوریک را تا دمای بیش از ۱۷۰ درجه سانتی گراد گرم کرد.
H3BO3 → HBO2 + H2O
کاربرد اسید بوریک
کاربرد اسید بوریک در صنعت
به عنوان ماده اولیه در تولید فایبرگلاس کاربرد دارد که از آن برای تقویت پلاستیک در لوله کشی های صنعتی و یا تخته های مدار رایانه مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین از اسید بوریک در تولید شیشه نمایشگر های LCD، در صنعت جواهرات جهت کاهش اکسیداسیون سطح در ترکیب با مقداری الکل دناتوره برای لحیم کاری کاربرد دارد.
کاربرد اسید بوریک در پزشکی
به عنوان ضدعفونی کننده برای بریدگی و یا سوختگی های جزئی مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین از آن برای درمان آکنه و برای جلوگیری از قارچ انگشتان پا به صورت پودر در جوراب ها استفاده می شود. از محلول بسیار رقیق اسید بوریک برای شست و شوی چشم و گوش شده استفاده شده و گاهی برای درمان عفونت های قارچی که داروهای موجود به درمان پاسخ نداده و عامل آن ها کاندیدا آلبیکانز نبوده استفاده می شود. اما باید توجه داشت که مصرف مکرر آن به خصوص برای نوزادان بسیار سمی است.
کاربرد اسید بوریک برای محافظت
از اسید بوریک در ساخت انواع حشره کش ها، جلوگیری و از بین بردن انواع پوسیدگی خشک و مرطوب در الوار ها و همچنین برای جلوگیری از حمله حشرات و قارچ ها در ترکیب با اتیلن گلیکول به عنوان حامل برای پوست خارجی چوب استفاده کرد.
کاربرد اسید بوریک به عنوان بافر pH
از اسید بوریک به منظور جلوگیری از افزایش اسیدیته در استخر های شنا به عنوان یک اسید ضعیف استفاده می شود.
بدون دیدگاه