تیزاب طلا چیست؟
حدود ۸۰۰ سال پیش محققی مسلمان، به نام محمد بن زکریای رازی با ترکیب کردن اسید نیتریک و هیدروکلریک موفق شد مایع غلیظی را تولید کند. این ماده شکل مایع دارد که بسیار خورنده و دودی می باشد و تیزاب نامیده می شود. رنگ تیزاب طلا نارنجی یا زرد است و برخی اوقات ممکن است به رنگ قرمز هم مشاهده شود، این ماده قدرتمند می تواند فلزاتی از جمله پلاتین، طلا، رودیوم، تیتانیوم، روتنیوم، اسمیوم و تنگستن را درون خود حل کند و همچنین نقره جز حل شوندگان محسوب نمی شود. تیزاب طلا یک محلول اسیدی است که قدرت بسیار بالایی دارد و بیش تر مورد استفاده طلا فروشان قرار می گیرد و از این ماده برای بازیافت زیور آلات و فلزات گران بها نیز استفاده می کنند. تیزاب طلا با نام نیتروموریاتیک و رویال واتر نیز در بازار شناخته می شود. این اسامی در سال ۱۷۸۹ توسط دانشمندی به نام آنتوان لاووازیه نام گذاری شد.
کاربرد تیزاب طلا
امروزه این ماده برای تصفیه و استخراج طلا و پلاتین مورد استفاده قرار می گیرد. اسید کلرواوریک با تیزاب طلا می تواند ترکیب شود تا برای ساخت الکترولیت در فرآیند wohlwill به کار گرفته شود. این فرآیند باعث تصفیه طلا با خلوص بسیار بالا در حدود ۹۹. ۹۹ درصد می شود. همین فرآیند برای تولید پلاتین با خلوص بالا هم به کار برده می شود، همچنین در حکاکی روی فلزات و یا سنتز های شیمی از این ترکیبات استفاده می شود. این اسید برای پاکسازی فلزات مواد آلی و برای تمیز کردن انواع رسوبات در آزمایشگاه کاربرد دارد. بهتر است از تیزاب طلا که به تیزاب سلطانی هم شهرت دارد، به جای اسید کرومیک برای پاک کردن لوله های NMR استفاده شود، زیرا اسید کرومیک ماده سمی است و از آن جایی که مقدار اندکی از کروم به هنگام استفاده از آن بر جای می ماند، می تواند طیف های NMR را خراب کند و باعث بروز خطا شود.
نکات ایمنی تیزاب طلا
تیزاب طلا از دو ترکیب قوی ساخته شده است که گاز های سمی از خود ایجاد می کنند. پس به هنگام کار با این مواد رعایت نکات ایمنی برای کارکنان الزامی است. شیمی مارکت سپاهان به عنوان یکی از فروشندگان برتر این ماده، بر خود ضروری می داند که نکات ایمنی کار با نیتریک اسید را به شما آموزش داده تا مانع از بروز حادثه در حین کار با این ماده شود.
ابتدا باید این ماده را در ظروفی نشکن بریزید به طوری که درون ظروف پاک و تمیز باشد، تا هیچ آلاینده ای درون آن وجود نداشته باشد؛ سپس از دستکش پلاستیکی، لباس مخصوص کار، عینک ایمنی و سایر تجهیزات لازم به هنگام کار استفاده کنید. زمانی که مشغول به کار با تیزاب هستید، ممکن است چند قطره تیزاب طلا به طور ناگهان بر روی پوست بدن ریخته شود و شما باید در اولین فرصت، سریع محل برخورد را با آب فراوان به خوبی شست و شو دهید. اگر در انجام این کار سهل انگاری کنید، ممکن است پوست بدن شما دچار سوختگی شدید شود؛ زیرا بدن و پوست انسان سرشار از آب است و تیزاب طلا تمایل بسیاری به جذب کردن آب دارد. اگر تیزاب طلا بر روی لباس ریخته شود آن را سریعاً در بیاورید تا به پوست بدن شما سرایت نکند. این ماده قوی دارای گاز های سمی است و در صورت بو کردن تیزاب طلا باید سریع از محیط خارج شوید و در هوای آزاد قرار بگیرید و سعی کنید تند تند نفس بکشید تا ریه های شما دچار آسیب نشود.
قرار گرفتن طولانی مدت در معرض گاز سمی و شیمیایی تیزاب طلا ممکن است، باعث مرگ در فرد شود. تیزاب طلا زمانی که با چشم تماس پیدا می کند، باید سریع با آب خالص شست و شو داده شود، زیرا چشم یک عضو حساس بدن می باشد و ممکن است آسیب جدی بر آن وارد شود و حتی باعث نابینایی در افراد نیز شود. همچنین خورده شدن این ماده سمی عوارض های بسیاری به دنبال دارد و به محض خورده شدن به هیچ عنوان تلاش نکنید، تا استفراغ صورت بگیرد. البته بلعیدن محلول تیزاب طلا می تواند به مرگ فرد هم منجر شود و مراجعه فوری به پزشک الزامی است. پس می توان گفت به هنگام کار با تیزاب طلا اگر دچار حساسیت شدید، سریعا به پزشک مراجعه کنید تا با دارو درمان شوید.
بدون دیدگاه